Charakter podatkowy rekompensaty za kradzież towaru wypłaconej firmie przez ubezpieczyciela

Rekompensata wypłacona za kradzież towaru stanowi przychód, który powstanie dopiero w dniu jej otrzymania.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ?przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: otrzymane pieniądze, wartości dewizowe, w tym również różnice kursowe?. Zgodnie natomiast z ust. 3 tego przepisu ?za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont?. Przedstawione przepisy nie normują jednak momentu, w którym przychód powstaje, co w sytuacjach bardziej skomplikowanych może prowadzić do nieporozumień. Za taką właśnie sytuację należy uznać określenie momentu powstania przychodu, w sytuacji, gdy stronie/podatnikowi zostanie zapłacone ubezpieczenie z tytułu kradzieży części towarów będących w jej posiadaniu.

Należy również zastanowić się nad tym czy takie świadczenie, w ogóle będzie rodziło obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie bowiem z przepisem art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ?do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów?.

Na tak postawione pytania odpowiedział Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 27 sierpnia 2015 r. (I SA/Po 769/15) ?ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu. Przepis art. 12 PDOPrU, regulujący kwestię przychodów, nie wymienia źródeł przychodu, lecz określa zdarzenia, których wystąpienie powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Poprzez przykładowe wyliczenie zawarte w kolejnych ustępach art. 12 ustawodawca precyzuje więc jedynie rodzaje przychodów. Ponadto wylicza jakiego rodzaju wpływy pieniężne podmiotu gospodarczego nie są zaliczane do przychodów. Przychodami są więc w szczególności: otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe, a w zakresie przychodów związanych z działalnością gospodarczą także przychody należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 PDOPrU). Przychody należne natomiast to wszelkiego rodzaju przychody, co do których przysługuję podatnikowi uprawnienie do ich dochodzenia, czyli takie, które wynikają z konkretnego stosunku prawnego. “Należność” wynika z treści stosunku prawnego, a odnosi się zarówno do możliwości dochodzenia konkretnego świadczenia oraz do powinności jego spełnienia. Oznacza to, że powstanie przychodów należnych związane jest z powstaniem wierzytelności. Ponieważ wierzytelność to termin wywodzący się z prawa cywilnego, to przychodami należnymi są przychody wymagalne w rozumieniu prawa cywilnego, tj. możliwe do prawnie skutecznego ich dochodzenia?.

Podsumowując należy stwierdzić, że ustawodawca nie zastrzegł, że przychodem są tylko wymienione w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pożytki, które są wprost wynikiem realizacji celu działalności gospodarczej osoby prawnej. W związku z tym wszelkie wpłaty pieniężne, o ile spełniają inne wymagania podane w rozdziale 2 tej ustawy, mogą być uznane za przychód osoby prawnej zwłaszcza, że listę pożytków – stanowiącą katalog zamknięty, którego zakres nie podlega rozszerzeniu czy też zawężeniu, a które nie mogą być zaliczone do przychodów, zawarto w ust. 4 cytowanego przepisu. Zatem bez znaczenia przy rozpoznawaniu przychodu pozostaje źródło pochodzenia środków. Oznacza to, że wszystkie środki pieniężne jakie wpływają na rachunek Spółki stanowią, w rozumieniu ustawy podatkowej, przychód. Dotyczy to zarówno należności będących wprost wynikiem prowadzonej działalności gospodarczej, jak również innych definitywnych przysporzeń finansowych, jakimi niewątpliwie w analizowanej sprawie są odszkodowania.

Odnosząc się do art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do przychodów nie zalicza się m.in. zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Zatem, aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii “innych wydatków”, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a tej ustawy, to konieczne jest aby:

1. wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów” w rozumieniu ustawy oraz
2. wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi.

Andrzej Dembiński  
młodszy konsultant podatkowy
tel. (022) 517-30-60 wew.109
andrzej.dembinski@isp-modzelewski.pl