Czym jest klauzula obejścia prawa podatkowego?

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowana jest to zespół przepisów, które mają uniemożliwiać podatnikom takie działania, które choć legalne, zmierzają do obniżenia opodatkowania. Ministerstwo Finansów planuje wprowadzić klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania do Ordynacji podatkowej.

30 grudnia 2015 r. został opublikowany rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw. Projekt ustawy przewiduje m. in. wprowadzenie do Ordynacji podatkowej tzw. ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Obecnie Projekt został skierowany do konsultacji międzyresortowych.
W myśl przepisu art. 119a projektowanej nowelizacji unikaniem opodatkowania będzie: ?Czynność dokonana przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem ustawy podatkowej?. Taka czynność (lub zespół czynności) ?nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeśli sposób działania był sztuczny?.
?Sztuczny? sposób działania przytoczony w przepisie powyższego artykułu został zdefiniowany jako taki, który nie zostałby zastosowany przez podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem i celem ustawy podatkowej. Przy ocenie sztuczności sposobu działania uwzględniane mają być w szczególności:

• nieuzasadnione dzielenie operacji,
• angażowanie podmiotów pośredniczących mimo braku uzasadnienia gospodarczego,
• elementy prowadzące do uzyskania stanu identycznego lub zbliżonego do stanu wyjściowego,
• elementy wzajemnie się znoszące lub kompensujące,
• ryzyko gospodarcze przewyższające spodziewane korzyści inne niż podatkowe w takim stopniu, iż należy uznać, że rozsądnie działający podmiot nie wybrałby tego sposobu działania.

Czynność (lub zespół czynności) będzie uznawana za podjętą przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, gdy pozostałe cele czynności, wskazane przez podatnika, zostaną uznane za mało istotne. W Projekcie nie wskazano reguł, według których należy oceniać istotność celów innych niż podatkowe.
W przypadku zastosowania klauzuli, skutki podatkowe czynności mają być określane na podstawie stanu rzeczy, który mógłby zaistnieć, gdyby dokonano ?czynności odpowiedniej? ? tj. czynności, której inny podmiot mógłby w danych okolicznościach dokonać, jeżeli działałby rozsądnie i kierował się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem i celem ustawy podatkowej. Jeśli zaś okoliczności sprawy będą wskazywać, że osiągnięcie korzyści podatkowej było jedynym celem dokonania czynności, wówczas skutki podatkowe będą oceniane na podstawie takiego stanu rzeczy, jaki zaistniałby, gdyby czynności nie dokonano.
W przypadku wszczęcia przez Ministra Finansów postępowania w sprawie zastosowania klauzuli, podatnikowi będzie przysługiwało prawo do skorygowania deklaracji podatkowej ? jeszcze przed wydaniem decyzji w pierwszej instancji. Stanowi to wyjątek od zasady, ponieważ w innych okolicznościach w trakcie trwania kontroli podatkowej nie ma prawa do korekty deklaracji podatkowej.
Oliwia Mórawska
młodszy konsultant podatkowy
oliwia.morawska@isp-modzelewski.pl

Źródło: http://www.isp-modzelewski.pl/component/content/article?id=778&start=20