Jaki jest zakres pojęcia “świadczenie nieodpłatne” na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych?

Pojęcie nieodpłatne świadczenie ma na gruncie prawa podatkowego szersze znaczenie niż w prawie cywilnym.

 
Pojęcie “nieodpłatne świadczenie” ma utrwalone w orzecznictwie sądowo-administracyjnym znaczenie. W uchwale Izby Finansowej Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 października 2011 r., II FPS 7/10 podobnie, jak w uchwałach składów siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 maja 2010 r., II FPS 1/10, z dnia 18 listopada 2002 r., FPS 9/02, z dnia 16 października 2006 r., II FPS 1/06, zgodnie przyjmowano (także w uzasadnieniach zdań odrębnych), że pojęcie nieodpłatne świadczenie ma na gruncie prawa podatkowego szersze znaczenie niż w prawie cywilnym, gdyż obejmuje ono wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podatnika, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Wykładnia przepisu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. była przedmiotem szeregu orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego, np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 grudnia 2008 r. sygn. akt II FSK 1361/07, z dnia 26 stycznia 2010 r. sygn. akt II FSK 1417/08, z dnia 12 marca 2010 r. sygn. akt II FSK 1776/08 i z dnia 8 grudnia 2016 r. sygn. akt II FSK 3424/14. W orzeczeniach tych jednolicie przyjmuje się, że podatkowe rozumienie tego pojęcia jest szersze niż funkcjonujące w prawie cywilnym, ponieważ obejmuje ono nie tylko świadczenia w znaczeniu cywilistycznym, ale także zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie przez podatnika korzyści kosztem innego podmiotu. Są to zatem takie zjawiska i zdarzenia, których skutkiem jest nieodpłatne, czyli niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątkowe. Nie ma przy tym znaczenia, czy umowa, będąca podstawą owego przysporzenia, może być nieodpłatna w rozumieniu Kodeksu cywilnego oraz czy jej treść mieści się w przedmiocie działalności gospodarczej określonego podmiotu.

 
Andrzej Łukiańczuk
Doradca podatkowy nr 10266
andrzej.lukianczuk@isp-modzelewski.pl
tel. (22) 517 30 60 wew. 129

Źródło: http://www.isp-modzelewski.pl/component/content/article?id=915&start=8