Kiedy przedpłata nie powoduje obowiązku podatkowego?

W niniejszym artykule omówiono moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu otrzymanej zaliczki (przedpłaty).

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług obowiązek podatkowy powstaje – co do zasady – z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Jednakże w myśl art. 19a ust. 8 powołanej ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.
Z powyższego wynika, że dla powstania obowiązku podatkowego  podatku od towarów i usług z tytułu otrzymania całości lub części zapłaty przed wydaniem towaru istotne jest, aby istniała możliwość powiązania otrzymanej kwoty środków pieniężnych z konkretnym świadczeniem wzajemnym, tj. dostawą konkretnego towaru lub wykonaniem konkretnej usługi. Podobny pogląd wyraził TSUE, który w wyroku z dnia 21 lutego 2006 r. wskazał, że ?Nie mieści się w zakresie zastosowania tego przepisu przedpłata dokonana w kwocie ryczałtowej na towary wskazane w sposób ogólny w wykazie, który może zostać w każdej chwili zmieniony za porozumieniem nabywcy i sprzedawcy, z którego nabywca może ewentualnie wybrać towary, na podstawie umowy, którą może on w każdej chwili rozwiązać, odzyskując w całości niewykorzystaną przedpłatę.? Zdaniem TSUE, aby uiszczenie zapłaty/przedpłaty/zaliczki przed wykonaniem świadczenia powodowało powstanie obowiązku podatkowego istotne jest, żeby ?(…) w momencie dokonania takiej zapłaty, towary i usługi powinny być szczegółowo określone.? Zatem dla powstania obowiązku podatkowego z momentem uiszczenia przynajmniej części należności na poczet przyszłej dostawy towaru istotne jest, aby istniała możliwość powiązania otrzymanej wpłaty z konkretnym towarem (przyszłą dostawą). Przy tym idzie tutaj o powiązanie rodzajowe, nie ilościowe. Podobny pogląd wyrażają także sądy administracyjne, np. WSA w Gdańsku w wyroku z dnia 22 października 2014 r. (I SA/Gd 984/14) wskazał, że ?(…) dla uznania wpłaconej kwoty jako zaliczki na poczet wykonanych usług, istotne jest, aby przyszłe świadczenie było określone w sposób jednoznaczny co do rodzaju towaru bądź usługi, tzn. w sposób umożliwiający ich identyfikację, a dodatkowo strony tego świadczenia, w momencie wpłaty zaliczki, nie mają woli dokonywania jego zmian w przyszłości.?
Podsumowując, aby otrzymanie przedpłaty spowodowało powstanie obowiązku podatkowego istotne jest powiązanie tej przedpłaty z dostawą danego towaru.

Wojciech Safian
Doradca podatkowy nr wpisu 12 914
Szef Zespołu Audytu Podatkowego
w Oddziale Wielkopolskim
wojciech.safian@isp-modzelewski.pl
tel. 618483348

Źródło: http://www.isp-modzelewski.pl/component/content/article?id=838&start=2