Przychody i koszty z tytułu przekazania dywidendy rzeczowej (akcje) po 1 stycznia 2015 r.

Podmiot przekazujący dywidendę w formie rzeczowej po dniu 1 stycznia 2015 r. będzie obowiązany do rozpoznania  z tego tytułu przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w wysokości wartości rynkowej przekazywanych akcji.

Dywidenda jest to zysk przeznaczony do podziału pomiędzy udziałowców lub akcjonariuszy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, spółce akcyjnej lub spółce komandytowo-akcyjnej. W myśl art. 347 § 1 ustawy Kodeks spółek handlowych akcjonariusze mają prawo do udziału w zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym, zbadanym przez biegłego rewidenta, który został przeznaczony przez walne zgromadzenie do wypłaty akcjonariuszom. Przepis ten wprost stanowi o ?wypłacaniu? dywidendy. Dywidenda określana jest też w powyższych przepisach jako określona ?kwota?. Oznacza to, że zasadą jest wypłacanie udziałowcom lub akcjonariuszom dywidendy w formie pieniężnej.
Przepisy KSH nie przewidują wprost możliwości wypłaty dywidendy w formie innej niż pieniężna, jednak w praktyce stosowane jest również rozwiązanie polegające na wypłacie dywidendy w formie przeniesienia na akcjonariuszy lub udziałowców składników majątkowych innych niż pieniądze. Jest to tzw. dywidenda niepieniężna. Dopuszczalność wypłaty dywidendy w takiej formie powinna być z góry przewidziana w statucie lub umowie spółki (akcie założycielskim). W przypadku, gdy w danej spółce nie ma bezpośrednio możliwości podjęcia uchwały o wypłacie dywidendy niepieniężnej, walne zgromadzenie akcjonariuszy lub zgromadzenie wspólników może podjąć uchwałę o wypłacie dywidendy w formie pieniężnej, a świadczenie niepieniężne może zostać spełnione przez spółkę za zgodą akcjonariusza lub udziałowca. Takie rozwiązanie wynika z art. 453 Kodeks cywilny. W takim przypadku ? po  spełnieniu świadczenia – zobowiązanie spółki do wypłaty dywidendy w pieniądzu wygasa. W takiej sytuacji faktyczna wartość świadczenia niepieniężnego powinna odpowiadać kwocie zysku przeznaczonego do podziału. Zawyżenie wyceny przedmiotu dywidendy rzeczowej może stanowić podstawę roszczeń akcjonariuszy lub udziałowców wobec spółki. W przypadku zaniżonej wyceny przedmiotu dywidendy akcjonariusz lub udziałowiec może być on zobowiązany do zwrotu nienależnej nadwyżki spółce (art. 198 i art. 350 KSH). Za taką nienależną wypłatę mogą odpowiadać także członkowie zarządu spółki.
Zgodnie z art. 14a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2015 r., w przypadku gdy podatnik przez wykonanie świadczenia niepieniężnego reguluje w całości lub w części zobowiązanie, w tym z tytułu zaciągniętej pożyczki (kredytu), dywidendy, umorzenia albo zbycia w celu umorzenia udziałów (akcji), przychodem takiego podatnika jest wysokość zobowiązania uregulowanego w następstwie takiego świadczenia. Jeżeli jednak wartość rynkowa świadczenia niepieniężnego jest wyższa niż wysokość zobowiązania uregulowanego tym świadczeniem, przychód ten określa się w wysokości wartości rynkowej świadczenia niepieniężnego. Przepisy dotyczące ustalania wartości rynkowej rzeczy i praw majątkowych należy w tym przypadku stosować odpowiednio.
Zatem podmiot przekazujący dywidendę w formie rzeczowej po dniu 1 stycznia 2015 r. będzie obowiązany do rozpoznania  z tego tytułu przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w wysokości wartości rynkowej przekazywanych akcji.
W myśl art. 12 ust. 3a omawianej ustawy za datę powstania przychodu związanego z działalnością gospodarczą uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.
Koszty transakcji należy w tym przypadku rozpoznać zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., zgodnie z którym wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Oznacza to, że podatnik ma prawo do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów w wysokości wydatków poniesionych na nabycie akcji przekazywanych jako dywidenda rzeczowa.

 
Jacek Budziszewski
Doradca podatkowy nr wpisu 11583
Agent celny nr wpisu 10999
jacek.budziszewski@isp-modzelewski.pl Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.
tel. (22) 517 30 60