Przesłanki i zakres zastosowania obniżonych i podwyższonych odsetek za zwłokę w świetle przepisów ordynacji podatkowej

Z początkiem roku został znowelizowany przepis art. 56 Ordynacji Podatkowej. Szczegółowe zasady odnośnie obniżonych oraz podwyższonych stawek za zwłokę zostały uregulowane w przepisach art. 56a i następnych.

Podstawowa stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim i dwóch punktów procentowych, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Z dniem 1 stycznia 2016 r. zmianie uległy przepisy obniżające stawkę odsetek za zwłokę a także dodane zostały przepisy o stawce podwyższonej (art. 56a ? 56d Ordynacji podatkowej); przepisy o podwyższonej stawce mają zastosowanie wyłącznie do zaległości w podatku od towarów i usług oraz w podatku akcyzowym.
Obniżona stawka odsetek za zwłokę wynosi obecnie 50% stawki podstawowej, do dnia 31 grudnia 2015 r. stawka ta wynosiła 75%. Obniżona stawka przed dniem 1 stycznia 2016r. miała zastosowanie w przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaty w całości zaległości podatkowej, w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, obowiązywały również ograniczenia czasowe dla możliwości składania korekty deklaracji uprawniającej do zastosowania obniżonej stawki. Obecnie stawka obniżona ma zastosowanie, jeżeli prawnie skuteczna korekta deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyny korekty zostanie złożona w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji (warunek zapłaty zaległości w ciągu 7 dni pozostał bez zmian).

 
Zaległości wynikające z korekt dobrowolnych złożonych po upływie 6 miesięcy od ustawowego terminu złożenia deklaracji, bez względu na procent uszczuplenia, objęte są podstawową stawką odsetek. Od dnia 1 stycznia 2016 r. umożliwiono korzystanie z obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych także tym podatnikom, których zaległość podatkowa zostałaby uregulowana poprzez zaliczenie nadpłaty lub zwrotu podatku oraz których zobowiązanie wygasa wskutek potrącenia albo przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiatu lub województwa), na wniosek złożony w terminie 7 dni od dnia złożenia korekty deklaracji. Obniżona stawka odsetek za zwłokę nie ma zastosowania w przypadku korekty deklaracji:

1. złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej;
2. dokonanej w wyniku czynności sprawdzających.

 
Od dnia 1 stycznia 2016 r. obowiązuje podwyższona stawka odsetek za zwłokę w wysokości 150% stawki podstawowej. Stawka ta ma zastosowanie w przypadku najpoważniejszych wadliwości rozliczania tylko podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego. Podwyższona stawka odsetek za zwłokę ma zastosowanie wyłącznie w następujących przypadkach:

• zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku, ujawnionych przez organ podatkowy w toku kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego,
• korekty deklaracji:
• złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej,
• dokonanej w wyniku czynności sprawdzających
• ujawnienia przez organ podatkowy w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego niezłożenia deklaracji, mimo ciążącego obowiązku oraz braku zapłaty podatku.

 
W przypadkach, o których mowa w pkt 1) i 2) dotyczących podatku od towarów i usług oraz akcyzy podwyższona stawka odsetek ma zastosowanie tylko po przekroczeniu limitu odnoszącego się do kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku przekraczających 25% kwoty należnej. Limit ten jest oparty na określonym w art. 53 § 3 Kodeksu karnego skarbowego progu pomiędzy wykroczeniem skarbowym a przestępstwem skarbowym. Próg ten stanowi równowartość pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w rozumieniu ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę obowiązującego w dniu następującym po dniu upływu terminu płatności zobowiązania lub terminu zwrotu. Podwyższone odsetki są naliczane dopiero po przekroczeniu tego limitu ? niższe kwoty będą objęte stawką podstawową albo obniżoną.

 
Stawki odsetek za zwłokę ulegają obniżeniu lub podwyższeniu w stopniu odpowiadającym obniżeniu lub podwyższeniu podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, począwszy od dnia, w którym stopa ta uległa zmianie.

Oliwia Mórawska
Młodszy konsultant podatkowy
Oliwia.morawska@isp-modzelewski.pl

Źródło: http://www.isp-modzelewski.pl/component/content/article?id=825&start=21