Wykorzystywanie samochodów w działalności a rozliczenia podatku od towarów i usług

Z wyroku WSA w Poznaniu z dnia 20 sierpnia 2015 r. wynika, że warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych przeznaczonych wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze ? jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.
Zdaniem WSA, w odniesieniu do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem samochodów przeznaczonych wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umów spółka nie będzie zobowiązana do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.
Koncepcja prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na oddaniu samochodów w odpłatne używanie, bez doprowadzenia pojazdu do miejsca wskazanego przez najemcę, stacji benzynowej, stacji kontroli pojazdów czy warsztatu, jest trudna do wykonania. Tym bardziej, że po zakończeniu czynności bezpośrednio związanej z najmem, samochód zostanie pozostawiony na parkingu spółki. Tym samym już czynności opisane przez stronę skarżącą nie pozwalają stwierdzić, że samochody wykorzystywane są inaczej niż na wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze. W konsekwencji nie ma podstaw do odmowy zastosowania art. 86 ust. 5 pkt 1 lit. c ustawy o podatku od towarów i usług.
Z art. 86 ust. 5 pkt 1 lit. c ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że warunek zwolnienia od obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu stanowi wykorzystywanie przez podatnika pojazdu wyłącznie w jednym z rodzajów aktywności gospodarczej wymienionej w tym przepisie. Przepis ten interpretowany zgodnie z regułami wykładni językowej nie pozwala na wyprowadzenie z jego brzmienia dodatkowego zastrzeżenia, zgodnie z którym to używanie pojazdu przez pracownika w celach związanych z najmem tego samochodu w okresie kiedy pojazd ten nie będzie przedmiotem umowy najmu, pozbawia podatnika uprawnienia do zaniechania prowadzenia ewidencji przebiegu takiego pojazdu. Jedynym warunkiem skorzystania z prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktu nabycia pojazdu jest wykorzystywanie tego pojazdu przez podatnika wyłącznie do działalności gospodarczej, przy czym pojazd należy uznać za przeznaczony wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli sposób wykorzystywania tego pojazdu przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania wyklucza jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Fakt przemieszczania przez pracowników spółki samochodów przeznaczonych wyłącznie na wynajem z jednego oddziału do drugiego, mając na uwadze, że przemieszczenie to związane będzie z udostępnieniem tych samochodów osobom je wynajmującym, nie może uzasadniać odmowy zastosowania przytoczonego przepisu. W świetle opisanego przez skarżącą stanu faktycznego przemieszczenia te będą dokonywane w związku z potrzebami gospodarczymi spółki; przemieszczanie samochodów uzasadnia się bowiem faktem, że pojazdy te jako pojazdy zastępcze mają być dostępne dla kontrahenta w miejscu i czasie przez niego wskazanym. W świetle tak przedstawionego stanu faktycznego pojazdy będą zatem niewątpliwe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą obejmującą oddawanie w najem samochodów.
Zgodnie z tezami sformułowanymi w wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 19 września 2000 r. sygn. C-177/99 ? Decyzja Rady wydana na podstawie przepisu dyrektywy która przewiduje, że państwo członkowskie może być upoważnione do wprowadzenia specjalnych środków stanowiących odstępstwo od szóstej dyrektywy w celu uproszczenia procedury poboru podatków lub zapobieżenia niektórym rodzajom oszustw podatkowych lub omijaniu opodatkowania – upoważniająca państwo członkowskie do stosowania środka stanowiącego odstępstwo od art. 17 ust. 6 akapit drugi VI Dyrektywy, jest nieważna na podstawie ogólnej zasady proporcjonalności, w takim zakresie, w jakim upoważnia to państwo do odmówienia podmiotom gospodarczym uprawnienia do odliczenia podatku VAT (naliczonego) od wydatków, gdy są w stanie wykazać, że wydatki te mają charakter ściśle związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Art. 86a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług umożliwia podatnikowi wykazanie, że pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do celów prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli: sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych: przeznaczonych wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze – jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.
Z powyższych przepisów prawa krajowego wynika zatem, że w odniesieniu do samochodów przeznaczonych wyłącznie do ich oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, jeżeli czynności te stanowią przedmiot działalności podatnika, ustawodawca za wystarczający warunek udowodnienia, że pojazdy te są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej uznał określenie przez podatnika takiego sposobu ich wykorzystywania, który wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Reasumując WSA wskazał, że trafne okazały się zarzuty skargi dotyczące naruszenia przez organ interpretacyjny art. 86 ust. 3 pkt 1 lit. a w zw. z art. 86a ust. 4 pkt 1 oraz art. 86a ust. 5 pkt 1 lit. c ustawy o podatku od towarów i usług.
Sygn. I SA/Po 1124/14