Skarga do sądu administracyjnego na przewlekłość kontroli podatkowej

Spór co do tego, czy zakres właściwości rzeczowej sądu administracyjnego obejmuje skargę na przewlekłość kontroli podatkowej prowadzonej przez organ podatkowy rozstrzyga postanowienie NSA (I FSK 1360/16) z dnia 24 listopada 2016 r.

W sprawie rozpoznawanej przez NSA Podatnik wniósł skargę na przewlekłe prowadzenie przez Naczelnika Urzędu Skarbowego kontroli podatkowej, zmierzającej do zbadania zasadności dokonania zwrotu nadwyżki podatku od towarów i usług naliczonego nad należnym. Przyczyną skargi było powtarzające się kilkukrotnie wyznaczanie przez organ podatkowy nowego terminu zakończenia kontroli podatkowej oraz uznanie za bezzasadne złożonego ponaglenia.

 
Sąd pierwszej instancji (WSA w Lublinie w postanowieniu z dnia 13 maja 2016 r. , sygn. akt. I SAB/Lu 8/16)  – odwołując się do treści art. 3 § 2 pkt 8 i 9 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej określanej jako: ?ustawa?) – uznał skargę taką za niedopuszczalną. Uzasadniając podjęte rozstrzygnięcie WSA wywodził, że kontrola podatkowa jest zespołem działań procesowych, kończącym się wydaniem dokumentu (protokołu kontroli), który nie dotyczy wprost uprawnień bądź obowiązków wynikających z przepisów prawa, nie jest aktem o charakterze władczym i rozstrzygającym w zakresie uprawnień lub obowiązków podmiotu (podatnika) wynikających z przepisów prawa.

 
W skardze kasacyjnej Podatnik zakwestionował przyjęte przez Sąd pierwszej instancji stanowisko, formułując w tym zakresie zarzut naruszenia art. 3 § 1 w zw. z § 2 pkt 9 ustawy poprzez uznanie, że skarga na przewlekłe prowadzenie postępowania weryfikacyjnego zasadność zwrotu nadwyżki podatku w trybie kontroli podatkowej nie podlega właściwości sądów administracyjnych.

 
NSA uznał powyższy zarzut za zasadny. Odnosząc się do postanowienia WSA w Lublinie zauważył, iż przedmiotem skargi w rozpoznawanej sprawie nie jest protokół kontroli podatkowej (jako akt administracyjny), ale kontrola podatkowa jako tryb postępowania w ogólności (zespół czynności procesowych), przez co rozważania Sądu pierwszej instancji nie do końca odnosiły się do przedmiotu sprawy. Ponadto ? zdaniem NSA -wykładnia językowa art. 3 § 2 pkt 9 ustawy wprost wskazuje, że przepis ten ma zastosowanie do aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej podejmowanych m. in. w toku kontroli podatkowej (postępowanie uregulowane w dziale VI Ordynacji podatkowej). Zatem – w ocenie NSA – skoro ustawodawca w art. 3 § 2 pkt 9 ustawy ustanowił dopuszczalność zaskarżenia opieszałości organu w sprawach dotyczących – innych niż decyzje (określone postanowienia, czy indywidualne interpretacje przepisów prawa) – aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej podejmowanych w toku różnych postępowań uregulowanych w Ordynacji podatkowej, to przepis ten interpretowany w zgodzie z zasadami konstytucyjnymi oraz zasadą rozstrzygania wątpliwości na korzyść skarżącego należy odczytywać w ten sposób, że umożliwia on wniesienie do sądu administracyjnego skargi na przewlekłe prowadzenie kontroli podatkowej. Tylko w takiej sytuacji prawo obywatela (podatnika) do skontrolowania działalności organu administracji publicznej przez sąd administracyjny może zostać zrealizowane.

dr Joanna Kiszka
Konsultant podatkowy
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. (32) 259 71 50

Źródło: http://www.isp-modzelewski.pl/component/content/article?id=841&start=17