Zgodnie z obecnie obowiązującym art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy:
- stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca;
- jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.
Na podstawie przepisów ustawy z 13 kwietnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, z dniem 1 stycznia 2017 r. otrzyma brzmienie:
- ?Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:
- stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
- jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji?.
Dodatkowo uchylony zostanie ust. 2 omawianego przepisu.
Celem przeciwdziałania dokonywaniu pozornych transakcji gotówkowych opiewających na kilka tyś. złotych, Ministerstwo Finansów postanowiło połączyć limit transakcji gotówkowej z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z odpowiednimi skutkami w sferze prawa podatkowego. Płatności dokonywane z naruszeniem tego limitu, nie będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Badanego zagadnienia dotyczą przede wszystkim art. 1 i art. 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. Zgodnie z art. 1, w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych po art. 22o dodaje się art. 22p, zgodnie z którym podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą będą musieli ? w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego, zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo, w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększyć przychody (vide ust. 2 nowego przepisu). Zgodnie zaś z ust. 3 omawianego artykuł, przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w przypadku:
- nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych;
- dokonania płatności:
- po likwidacji pozarolniczej działalności gospodarczej,
- po zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.
- z tym że zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów następuje za rok podatkowy, w którym nastąpiła likwidacja tej działalności, albo za rok podatkowy poprzedzający rok podatkowy, w którym nastąpiła zmiana formy opodatkowania.
Natomiast stosownie do art. 2 ustawy z 13 kwietnia 2016 r. w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych po art. 15c dodaje się art. 15d, wedle którego podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Identycznie jak na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, podatnicy? w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego, zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z 13 kwietnia 2016 r., nową regulację z art. 15d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stosuje się odpowiednio w przypadku:
- nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych;
- dokonania płatności po zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, z tym że zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów następuje za rok podatkowy poprzedzający rok podatkowy, w którym nastąpiła zmiana formy opodatkowania.
- Przepisy, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. ? art. 15d w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. oraz art. 22p w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. po za drobną różnicą w ustępie 3 niczym się identyczne.
Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy zmieniającej, przedmiotowe obniżenie obecnie obowiązującego limitu będzie miało pozytywny wpływ na zwiększenie transparentności dokonywanych transakcji, wzrost uczciwej konkurencji między przedsiębiorcami, zmniejszanie szarej strefy i w konsekwencji przyczyni się to do zwiększenia dochodów budżetu państwa. Zmniejszenie tego limitu wraz z określeniem skutków w podatkach dochodowych dla działania niezgodnego z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej powinno sprawić, że znacząco większa część transakcji pomiędzy podmiotami gospodarczymi będzie rejestrowana na rachunkach płatniczych.
Na koniec należy dodać, że Przepisy ustaw zmienianych w art. 1 i art. 2 ustawy z 13 kwietnia 2016 r., w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, mają zastosowanie do płatności dokonywanych w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2016 r. Rozwiązanie to nie ma jednak zastosowania do płatności dotyczących transakcji zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli wartość transakcji nie przekraczała limitu, o którym mowa w art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz do płatności dotyczących kosztów zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Do transakcji zawartych przed dniem wejścia
w życie niniejszej ustawy stosuje się art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
w brzmieniu dotychczasowym.
Mikołaj Stelmach
Młodszy konsultant podatkowy
mikolaj.stelmach@isp-modzelewski.pl
Źródło: http://www.isp-modzelewski.pl/component/content/article?id=808&start=9
