Nowy JPK VAT od 1 października 2020 r. ? istotne zmiany i dodatkowe obowiązki

Z dniem 1 października 2020 r. nowy plik JPK ? wspólny dla deklaracji i ewidencji VAT – zastąpi dotychczas składane informacje o prowadzonej ewidencji w formie JPK_VAT(3) oraz deklaracje VAT-7/VAT-7K. Podatników będą obowiązywać dwa warianty: JPK_V7M (dla deklaracji składanych za okresy miesięczne) albo JPK_V7K (dla deklaracji składanych za okresy kwartalne). Powyższe zmiany dotyczą wszystkich podatników VAT czynnych.

Regulacje dotyczące nowego pliku JPK znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług^[1]. Nowe przepisy zawierają wiele zmian w stosunku do dotychczasowych zasad raportowania ? podatnicy będą zobowiązani do oznaczania specjalnymi kodami niektórych towarów i usług, transakcji oraz dowodów sprzedaży i nabycia.

 

UWAGA: korekty deklaracji VAT-7 i VAT-7K oraz JPK za okresy sprzed października 2020 r. odbywać się będą na dotychczasowych zasadach.

 

Oznaczanie grup towarów i usług (GTU) w rejestrze sprzedaży.

Nowością jest oznaczanie w rejestrze sprzedaży (i tylko w nim)  grup towarów i usług kodem (tzw. kod GTU). Kody umożliwią identyfikację przedmiotu opodatkowania z tytułu dostawy towarów i świadczenia usług. Oznaczenia mają charakter wybiórczy, tj. nie są dedykowane dla wszystkich rodzajów towarów i usług a tylko takich, dla których prawodawca uznał, iż ich sprzedaż/świadczenie jest szczególnie narażona na nadużycia w VAT lub istnieje taka potrzeba dla innych celów analitycznych sięgających daleko poza ten podatek. Katalog zawarty w Rozporządzeniu zawiera 10 grup towarów oraz 3 grupy usług (symbole GTU-01 ? GTU-13).

 

Oznaczenia dotyczące dostaw towarów:

• GTU 01 ? napoje alkoholowe ? alkohol etylowy, piwa, wina, napoje fermentowane i wyroby pośrednie, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym;
• GTU 02 ? towary, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy, m.in. benzyny silnikowe, lotnicze, gaz płynny, oleje napędowe, opałowe;
• GTU 03 ? olej opałowy w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym oraz oleje smarowe, pozostałe oleje o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99, z wyłączeniem wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 (oleje białe, parafina ciekła) oraz smary plastyczne zaliczane do kodu CN 2710 19 99, oleje smarowe o kodzie CN 2710 20 90, preparaty smarowe objęte pozycją CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją;
• GTU 04 ? wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym;
• GTU 05 ? odpady ? wyłącznie określone w poz. 79?91 załącznika nr 15 do ustawy, m.in: odpady szklane, z papieru i tektury, odpady gumowe, z tworzyw sztucznych, surowce wtórne;
• GTU 06 ? urządzenia elektroniczne oraz części i materiały do nich, wyłącznie określone w poz. 7?9, 59?63, 65, 66, 69 i 94?96 załącznika nr 15 do ustawy, m.in: dyski SSD, konsole do gier, aparaty fotograficzne, komputery, jednostki pamięci, telefony, części i akcesoria do fotokopiarek;
• GTU 07 ? pojazdy oraz części samochodowe o kodach wyłącznie CN 8701?8708 oraz CN 8708 10;
• GTU 08 ? metale szlachetne oraz nieszlachetne ? wyłącznie określone w poz. 1?3 załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12?25, 33?40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy;
• GTU 09 ? leki oraz wyroby medyczne ? produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne, objęte obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy ? Prawo farmaceutyczne;
• GTU 10 ? budynki, budowle i grunty.

Oznaczenia dotyczące usług:

• GTU 11 ? w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych;
• GTU 12 ? o charakterze niematerialnym ? wyłącznie: doradczych, księgowych, prawnych, zarządczych, szkoleniowych, marketingowych, firm centralnych (head offices), reklamowych, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych;
• GTU 13 ? transportowych i gospodarki magazynowej ? Sekcja H PKWiU 2015 symbol ex 49.4, ex 52.1.

 

Dokument stanowiący bardziej szczegółowy opis kodów towarowo-usługowych w nowym JPK możecie Państwo pobrać TUTAJ.

 

UWAGA: Oznaczenia dostaw towarów i świadczenia usług nie dotyczą zbiorczych informacji o sprzedaży ewidencjonowanej na kasie rejestrującej (RO) oraz zbiorczych informacji o sprzedaży nieudokumentowanej fakturami oraz nieobjętej obowiązkiem prowadzenia sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej (WEW).

Oznaczeń dostaw towarów i świadczenia usług nie należy stosować także do transakcji zakupu skutkujących pojawieniem się VAT należnego (np. WNT, import usług, import towarów).

 

UWAGA: Kod GTU jest obowiązkowym elementem rejestru VAT sprzedaży a nie treści faktury i dotyczy tylko sprzedawcy/usługodawcy. Nie istnieją jednak przeszkody aby był elementem fakultatywnym treści faktury (tak jak np. symbol PKWiU lub CN). W przypadku podatników u których sprzedaż objęta GTU ma charakter podstawowy kod nadawany jest w systemie jako ?marker? faktur lub nawet towaru przyjmowanego do magazynu, celem usprawnienia procesu raportowania VAT.

 

Oznaczanie szczególnych rodzajów transakcji w rejestrze sprzedaży:

Rozporządzenie wymienia rodzaje transakcji (procedury opodatkowania VAT), które należy oznaczyć w nowym pliku JPK w rejestrze sprzedaży kodem literowym:

• dostawy w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, o której mowa w art. 23 ustawy ? SW;
• świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy ? EE;
• istniejących powiązań między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy ? TP;
• wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów dokonanego przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy ? TT_WNT;
• dostawy towarów poza terytorium kraju dokonanej przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy ? TT_D;
• świadczenia usług turystyki opodatkowanych na zasadach marży zgodnie z art. 119 ustawy ? MR_T;
• dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowanej na zasadach marży zgodnie z art. 120 ustawy ? MR_UZ;
• wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów następującej po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 42 (import) ? I_42;
• wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów następującej po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 63 (import) ? I_63;
• transferu bonu jednego przeznaczenia dokonanego przez podatnika działającego we własnym imieniu, opodatkowanego zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy ? B_SPV;
• dostawy towarów oraz świadczenia usług, których dotyczy bon jednego przeznaczenia na rzecz podatnika, który wyemitował bon zgodnie z art. 8a ust. 4 ustawy ? B_SPV_DOSTAWA;
• świadczenia usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia, opodatkowanych zgodnie z art. 8b ust. 2 ustawy ? B_ MPV_PROWIZJA;
• transakcji objętej obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności ? MPP.

 

Powyższe oznaczenia dotyczą wszystkich rodzajów czynności podlegających opodatkowaniu objętych częścią ewidencyjną pliku JPK w części rejestr sprzedaży, tj. przy zastosowaniu wszystkich stawek, zwolnienia z podatku, transakcji krajowych i dokonywanych pomiędzy krajami, z miejscem opodatkowania poza terytorium kraju, WNT, importu usług, dostawy, dla której podatnikiem jest nabywca, oczywiście tylko w zakresie takim w jakim procedura ta może mieć dla danej sprzedaży zastosowanie.

 

UWAGA: Kod procedury obowiązkowy jako oznaczenie w rejestrze zarówno dla faktur VAT jak i innych rodzajów dokumentów (WEW, RO), oczywiście tylko w zakresie takim w jakim procedura ta ma dla danej sprzedaży zastosowanie.

 

Dokument stanowiący szczegółowy opis kodów dotyczących transakcji w nowym JPK możecie Państwo pobrać TUTAJ.

 

Oznaczenie ?procedury MPP? w rejestrze sprzedaży.

Zgodnie z rozporządzeniem, jak i poglądem MF: kod procedury MPP dotyczy wyłącznie sprzedaży objętej obowiązkowym system podzielonej płatności (faktura powyżej 15.000 zł brutto ?zawierająca? towar/usługę z zał. 15).   Nie oznaczamy więc w rejestrze faktur na których umieściliśmy opis ?mechanizm podzielonej płatności? (wielu podatników stosuje ten opis jako element fakultatywny faktury nie objętej obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności), ale tylko takie na których ten opis znaleźć powinien się obowiązkowo.

Źródło: Broszura informacyjna MF

 

Uwaga: kod MPP jest jedynym kodem procedury,  który jednocześnie występuje także w rejestrze zakupu nabywcy. Konsekwentnie jednak nabywca w rejestrze zakupu nie oznacza tym kodem faktur na których umieszczono opis ?mechanizm podzielonej płatności?, ale tylko takie na których ten opis znalazł się/znaleźć powinien się obowiązkowo.

 

Oznaczenie ?procedury TP? w rejestrze sprzedaży.

Oznaczenie TP w rejestrze sprzedaży oznacza Transakcje, w których istnieją powiązania między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub świadczącym usługi, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT;

Przepis ten odsyła natomiast do – art. 23m ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z nimi podmioty powiązane – to:

a)podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub

b)podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:?ten sam inny podmiot lub – małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub

c)spółkę niemającą osobowości prawnej i jej wspólników, lub

d)podatnika i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółkę kapitałową wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład;

 Przez wywieranie znaczącego wpływu, o którym mowa, rozumie się:

1)posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:

a)udziałów w kapitale lub

b)praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub

c)udziałów lub praw do udziału w zyskach lub majątku lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub

2)faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub

3)pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.

 

UWAGA: Znacznik procedury TP nie jest zależny od wartości transakcji czy rynkowego lub nie charakteru ceny/wynagrodzenia. Nadawany jest w rejestrze sprzedaży każdej transakcji (w praktyce każdemu dokumentowi) ewidencjonującemu czynność będącą sprzedażą dla VAT w relacji z podmiotem powiązanym w opisanym rozumieniu.  

UWAGA : ?TP? dotyczy więc także dokumentów typu WEW oraz zakupu będącego przedmiotem opodatkowania (np. import usług, WNT, import towarów). TP dotyczy także WDT, eksportu towarów, ?eksportu? usług.

 

 

Oznaczanie dowodów sprzedaży i nabycia

W przypadku oznaczenia niektórych dowodów sprzedaży, zgodnie z § 10 ust. 5 Rozporządzenia, ewidencja sprzedaży powinna zawierać następujące oznaczenia:

• RO ? dokument zbiorczy wewnętrzny zawierający sprzedaż z kas rejestrujących;
• WEW ? dokument wewnętrzny;
• FP ? faktura, o której mowa w art. 109 ust. 3d ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (tj. faktura wystawiona do sprzedaży udokumentowanej również przy zastosowaniu kas rejestrujących).

 

Po stronie ewidencji zakupów, dodatkowe oznaczenia dotyczą wyłącznie:

• VAT RR ? faktur VAT RR,
• WEW ? dokumentów wewnętrznych,
• MK ? faktur wystawionych przez podatnika będącego dostawcą lub usługodawcą, który wybrał metodę kasową rozliczeń VAT.

 

Uwaga: Podatnik jest zobowiązany wykazać fakturę do paragonu dla innego podatnika w JPK w rejestrze sprzedaży i oznaczyć taką fakturę jako ?FP?; musi także zaprezentować raport okresowy z kasy rejestrującej (RO). Znacznik ?FP? powoduje, iż sprzedaż nie będzie zaewidencjonowana podwójnie w części JPK dot. deklaracji. 

Dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej nie ma obowiązku ujęcia faktury do paragonu w JPK, gdyż sprzedaż jest zarejestrowana w raporcie okresowym (RO); gdy jednak oprócz RO podatnik wykazuje także te faktury w JPK należy je także – konsekwentnie – oznaczyć jako ?FP?.

 

Uwaga: Zgodnie z art. 109 ust. 3d ustawy faktury do paragonu ujmuje się w ewidencji sprzedaży w okresie rozliczeniowym, w którym zostały wystawione (a więc  nie zawsze w rejestrze za okres daty sprzedaży). Faktury te nie zwiększają wartości sprzedaży oraz podatku należnego za okres, w którym zostały ujęte w tej ewidencji bowiem sprzedaż tę dokumentuje już RO.

 

 

Ulga na złe długi w nowym JPK

Podatnik (wierzyciel) korzystający z korekty podstawy opodatkowania oraz podatku należnego w ramach tzw. ulgi na złe długi (na podstawie art. 89a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.), będzie zobowiązany prezentować w nowym JPK fakturę źródłową. Przesyłając nowy plik JPK będzie wypełniać dla całego dokumentu pole KorektaPodstawyOpodt poprzez zaznaczenie ?1?. Korekty podstawy opodatkowania oraz podatku należnego trzeba będzie wykazywać pojedynczo (tj. w oparciu o fakturę pierwotną tylko ze znakiem ?minus?.

Źródło: Broszura informacyjna MF

Następnie w deklaracji w polu P_68 i _P_69 trzeba będzie podawać ze znakiem ?minus? odpowiednio zbiorczą wysokość korekty podstawy opodatkowania oraz podatku należnego w ramach ulgi na złe długi, która została uwzględniona w pozycjach od K_15 do K_20.

Analogicznie wyglądać będzie (odpowiednio z wartością dodatnią) przywrócenie podatku należnego po otrzymanej zapłacie.

Źródło: Broszura informacyjna MF

[1] Dz. U. z 2019 r. poz. 1988, dalej jako ?Rozporządzenie?.

 

Załącznik

Omówienie kodów towarowo-usługowych w nowym JPK_V7

POBIERZ