W związku z COVID-19 jednostki, w ramach tzw. Tarczy Antykryzysowej, otrzymały wsparcie w postaci szeregu działań osłonowych. W grudniu ubiegłego roku na stronie Ministerstwa Finansów zostały opublikowane Rekomendacje Komitetu Standardów Rachunkowości dotyczące Sprawozdania Finansowego w czasie pandemii COVID-19 gdzie zostały poruszone ważne dla osób odpowiedzialnych za sprawozdania finansowe tematy miedzy innymi dotyczący ujęcie w księgach rachunkowych oraz prezentacja i ujawnienia w sprawozdaniu finansowym wsparcia uzyskanego w ramach Tarczy Antykryzysowej oraz w ramach innych form pomocy. Jednostki, które skorzystały z tego wsparcia ujmują w księgach rachunkowych operacje gospodarcze z nimi związane zgodnie z ich treścią ekonomiczną, aby w konsekwencji w sprawozdaniu finansowym ich prezentacja zapewniła rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki w czasie pandemii.
Tydzień temu (Część I) przedstawiliśmy Państwu 4 z 6 form wsparcia które należy odpowiednio ewidencjować. Dzisiaj kolejne 2, które jednocześnie kończą listę.
5) uzyskanie pożyczek na preferencyjnych warunkach
Otrzymane przez jednostkę pożyczki spełniające kryteria pożyczki na preferowanych warunkach w ramach Tarczy Antykryzysowej i związanych z nią programów realizowanych m.in. przez PFR ujmuję się na koncie przeznaczonym do ewidencjonowania zobowiązań z tytułu otrzymanych pożyczek, w dacie dokonania tej operacji gospodarczej (wpływu środków pieniężnych), na podstawie wyciągu bankowego. Wartość zobowiązania z tytułu pożyczki wyceniana jest w kwocie zapłaty lub w skorygowanej cenie nabycia. Jeżeli jednostka, zgodnie z przyjętymi zasadami (polityki) rachunkowości, stosuje rozporządzanie Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawnienia i sposobu prezentacji instrumentów finansowych, wówczas zaciągnięte pożyczki wycenia zgodnie z regulacjami tego rozporządzenia. W przypadku umorzenia ww. pożyczki, w księgach rachunkowych nastąpi zmniejszenie zobowiązania z tytułu otrzymanej pożyczki w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi, na podstawie dowodu księgowego PK, w dacie dokumentu informującego o umorzeniu pożyczki, otrzymanego od właściwego organu/instytucji (np. starosty, PFR). W Bilansie wartość zobowiązania z tytułu pożyczki (przed umorzeniem/spłatą) prezentowana jest w kwocie wymagającej zapłaty. W jednostkach sporządzających sprawozdania finansowe zgodnie z załącznikiem 1, 4, 5 i 6 do ustawy, w Bilansie w pasywach zaleca się zaprezentować otrzymaną i wycenioną na dzień bilansowy ww. pożyczkę, w następujący sposób:
– Załącznik nr 1: według terminu wymagalności, tj.: jako zobowiązania długoterminowe/ wobec pozostałych jednostek/kredyty i pożyczki – w pozycji: B.II.3.a – jeżeli termin wymagalności wynosi powyżej 12 miesięcy od dnia bilansowego; jako zobowiązania krótkoterminowe/wobec pozostałych jednostek/kredyty i pożyczki- w pozycji B.III.3.a – jeżeli termin wymagalności wynosi do 12 miesięcy od dnia bilansowego,
– Załącznik nr 4: w pozycji B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania,
– Załącznik nr 5: według terminu wymagalności, tj.: jako zobowiązania długoterminowe/z tytułu kredytów i pożyczek – w pozycji: B.II. – jeżeli termin wymagalności wynosi powyżej 12 miesięcy od dnia bilansowego; jako zobowiązania krótkoterminowe – w pozycji B.III. a. – jeżeli termin wymagalności wynosi do 12 miesięcy od dnia bilansowego,
– Załącznik nr 6: według terminu wymagalności, tj.: jako zobowiązania długoterminowe ? w pozycji: B.II. – jeżeli termin wymagalności wynosi powyżej 12 miesięcy od dnia bilansowego; jako zobowiązania krótkoterminowe – w pozycji B.III. – jeżeli termin wymagalności wynosi do 12 miesięcy od dnia bilansowego.
W przypadku umorzenia pożyczki kwotę tego umorzenia prezentuje się odpowiednio jako pozostałe przychody operacyjne, a w informacjach dodatkowych wg zasad analogicznie jak w przypadku otrzymania pomocy pieniężnej.
6) subwencja finansowa udzielona przez PFR
Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa w ramach programów prowadzonych przez PFR mogły skorzystać z instrumentu wsparcia pod nazwą subwencja finansowe dla zapewnienia płynności i stabilności finansowej w okresie poważnych zakłóceń w gospodarce. Powstałe zobowiązanie ujmuję się w księgach rachunkowych jako zobowiązanie wobec PFR z tytułu subwencji finansowej, w kwocie wymagającej zapłaty, w dacie dokonania tej operacji gospodarczej na podstawie wyciągu bankowej. W przypadku umorzenia części otrzymanej kwoty subwencji, w księgach rachunkowych nastąpi zmniejszenie tej części zobowiązania w korespondencji z pozostałymi przychodami operacyjnymi na podstawie dowodu księgowego PK, zgodnie z warunkami udzielenia tego finansowania. W bilansie wartość zobowiązań z tytułu subwencji finansowej w części nieumorzonej prezentuje się w kwocie wymagalności zapłaty.
Dodatkowo w związku z panująca na całym świecie jednostki musiały ponosić dodatkowe koszty działalności w których najczęściej występowały:
– zakupem środków ochrony osobistej (maseczek, rękawiczek, płynów do dezynfekcji),
– odkażaniem pomieszczeń, w których prowadzona jest działalność,
– dostosowaniem miejsc do bezpiecznej pracy (obudowy pleksiglasowe, przegrody),
– pracą zdalną (zakup sprzętu informatycznego i dostępu do internetu dla pracowników skierowanych do pracy w domu lub ekwiwalentu finansowego dla pracownika, który za zgodą pracodawcy, będzie wykorzystywał sprzęt osobisty, na przykład telefon komórkowy, laptop),
– odwołanymi podróżami służbowymi (pobyty w hotelach, przeloty samolotem, zaliczki czy przedpłaty),
– likwidacją zapasów z tytułu utraty ich wartości, na przykład z powodu braku przydatności do spożycia, czy utraty możliwości zbytu,
– zapewnieniem transportu pracownikom wobec braku dostępu do transportu zbiorowego.
Wartość zakupionych (w związku z COVID-19) środków dezynfekujących, rękawiczek, półmasek filtrujących i masek połączonych z filtrami, służących bezpośrednio do ochrony pracowników ujmuje się w księgach rachunkowych jednostki na kontach kosztów według rodzajów np.:
- a) ?Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia? ? jeżeli środki ochronne zostały przekazane poszczególnym pracownikom jednostki;
- b) ?Zużycie materiałów i energii? ? gdy środki ochronne zostały udostępnione wszystkim pracownikom w sposób nieograniczony (tj. płyn dezynfekujący, rękawiczki i maseczki dostępne są w określonych pomieszczeniach np. łazienka, korytarze i pomieszczenia biurowe) lub służą klientom.
Jeżeli jednostka prowadzi ewidencję kosztów w układzie kalkulacyjnym lub stosuje układ rodzajowy i kalkulacyjny, wówczas odnosi wskazane koszty na konto ?Koszty ogólnego zarządu? w układzie kalkulacyjnym.
Koszty związane z likwidacją zapasów oraz odwołanymi podróżami służbowymi, spowodowane COVID-19, mają charakter nadzwyczajny i są pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki. Dlatego wskazane jest ich ujęcie w pozostałych kosztach operacyjnych. Warunkiem uznania wymienionych kosztów i ujawnienia jako pozostałe koszty operacyjne spowodowane COVID-19 jest ich właściwe udokumentowanie, na przykład sporządzenie protokołu likwidacji i szczegółowe opisanie przyczyn likwidacji zapasów, czy wykazanie, że przyczyną odwołania podróży służbowej nie były zaniedbania lecz ograniczenia spowodowane pandemią.
Dodatkowe koszty działalności operacyjnej spowodowane COVID-19 służące bezpośrednio ochronie pracowników (patrz pkt 2) zaleca się zaprezentować w Rachunku zysków i strat, w jednostkach sporządzających sprawozdania finansowe zgodnie z załącznikiem 1, 4, 5 i 6 do ustawy, w następujący sposób:
– Załącznik nr 1: w wariancie kalkulacyjnym E. Koszty ogólnego zarządu, natomiast w wariancie porównawczym w pozycji B. Koszty działalności operacyjnej (odpowiednio w poz. B.II Zużycie materiałów i energii lub poz. B.VI Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia),
– Załącznik nr 4: w pozycji B. Koszty podstawowej działalności operacyjnej (odpowiednio w poz. B.II Zużycie materiałów i energii lub B.III Wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia),
– Załącznik nr 5: w wariancie kalkulacyjnym odpowiednio w pozycji D. Koszty ogólnego zarządu, natomiast w wariancie porównawczym w pozycji B. Koszty działalności operacyjnej (odpowiednio w poz. B.II Zużycie materiałów i energii oraz poz. B.V Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia),
– Załącznik nr 6: w pozycji G. Koszty ogólnego zarządu.
Paweł Pietrzak
Asystent Biegłego Rewidenta
22/ 517 30 70
pawel.pietrzak@isp-modzelewski.pl
