Ustawą z dnia 24 lutego 2017 r. o zmianie ustawy ? Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw wprowadzono dwie nowe regulacje:
- możliwości zabezpieczenia ? poprzez ustanowienie tzw. przymusowego zarządu – oraz konfiskaty przedsiębiorstwa, które służyło do popełnienia przestępstwa a także
- zabezpieczenia oraz przepadku majątku sprawcy przestępstwa nabytego aż do pięciu lat przed popełnieniem czynu zabronionego.
W tych okolicznościach szczególną uwagę zwrócić należy na wspomniany powyżej zamiar ewentualny. Nie sposób w chwili obecnej udzielić odpowiedzi, jaka będzie w tej kwestii ocena orzecznictwa. Pewne wskazówki daje jednak sama treść nowelizacji. Jak wskazano uprzednio, przepadku nie orzeka się jeśli byłoby to niewspółmierne do motywacji i sposobu zachowania się właściciela przedsiębiorstwa. Dotychczasowa linia orzecznicza w zakresie eliminacji możliwości przypisania zamiaru ewentualnego, jednoznacznie wskazuje, w przypadku przestępstw podatkowych na duże znaczenie działań podejmowanych ex ante, które mają na celu zapobieżenie popełnieniu danego przestępstwa. Przykładowo w wyroku z dnia 20 stycznia 2015 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu stwierdził, że: ?Czyn zabroniony stypizowany w art. 62 § 2 k.k.s. może być popełniony w obu postaciach zamiaru, także więc w zamiarze ewentualnym. O istnieniu po stronie sprawcy zamiaru ewentualnego będzie zaś decydować zarówno to, iż miał on świadomość, że podejmując określone zachowanie może popełnić czyn zabroniony, jak i to, że nie podjął żadnych działań zmniejszających stopień prawdopodobieństwa popełnienia tego czynu.?
Przedsiębiorcy powinni zatem podjąć wszelkie działania, które mają na celu ograniczenie możliwości przypisania im zamiaru ewentualnego, a także wykazującego sposób postępowania, który w największym możliwym stopniu przeciwdziałał możliwości wykorzystania ich przedsiębiorstwa do przestępczych celów.
W szczególności dotyczy to procedur związanych z przeciwdziałaniem praniu brudnych pieniędzy, natomiast od strony podatkowej najistotniejsze wydaje się wprowadzenie jasnych i przejrzystych procedur związanych z procedurą fakturowania oraz ewidencjonowania. Celem powinno być uniknięcie możliwości przypisania odpowiedzialności zarówno pracownikom jak i osobom nadzorującym za wystawianie lub używanie faktur nierzetelnych oraz pustych.
Idzie w tym miejscu o zachowanie szczególnej ostrożności zarówno przy wystawianiu faktur, jak również przy przyjmowaniu, ewidencjonowaniu oraz deklarowaniu faktur. Rozwiązanie takie stanowić może wdrożona w firmie instrukcja fakturowania, która uwzględniać będzie reguły weryfikacji płynące z doktryny oraz judykatury prawnopodatkowej.
Uwzględniając powyższe, instrukcja obiegu dokumentów w firmie jak również instrukcja fakturowania powinna uwzględniać weryfikację faktury pod kątem jej przerobienia, podrobienia lub nierzetelności. W aspekcie formalnym weryfikacja ta opierać się będzie na analizie elementów składowych danej faktury, które uregulowane zostały w art. 106e ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. a także ich zgodności przedmiotowej z rzeczywistością. W zakresie zgodności podmiotowej warto wskazać na oficjalne zalecenia kierowane do przedsiębiorców.
W zakresie podmiotowym, zastosowanie znaleźć mogą znaleźć programy, które umożliwiają wykrywanie transakcji budzących podejrzenia związane z przestępstwem prania brudnych pieniędzy ? AML. Algorytmy, które służą do analizy kontrahentów pod kątem AML, mogą być z powodzeniem wykorzystywane do przeciwdziałania w zakresie przestępczości podatkowej, w szczególności w celu uchronienia przed zarzutami o tzw. handel przeciwstawny.
Szczegółowe zasady obiegu dokumentów w firmie powinny również uwzględniać wzorcowe mechanizmy ewidencjonowania (art. 109 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.), a także deklarowania, ze szczególnym uwzględnieniem właściwego dokonania odliczenia podatku (art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.).
Instrukcje powinny uwzględniać charakterystykę działalności firmy, w określonych przypadkach kładąc nacisk na poszczególne specjalne zasady fakturowania oraz rozliczenia podatku od towarów i usług. Jako przykład wskazać należy szczególne zasady powstawania obowiązku podatkowego oraz fakturowania związane z wprowadzeniem tzw. odwrotnego obciążenia w przypadku usług budowlanych i wynikające stąd zmiany w zakresie podatkowym dla podmiotów, które uzyskają status wykonawcy lub podwykonawcy na gruncie określonych transakcji (art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.). W przypadku deklarowania warto również wskazać np. na obowiązki wynikające z wprowadzenia tzw. pakietu paliwowego, a więc art. 17a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w zw. z art. 49 ust. 8 oraz 59 ust. 8 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym.
Wszystkie powyższe uwagi aktualne będą również w związku ze stosowaniem rozszerzonej konfiskaty mienia na gruncie k.k.s. W zakresie deliktów skarbowych należy dodatkowo podkreślić, znaczenie instytucji wyłączających karalność. W przypadku zatem stwierdzenia możliwości popełnienia deliktów polegających na posłużeniu się nierzetelną lub pustą fakturą, które wypełniać będą przesłanki zastosowania art. 56 lub 76 k.k.s., zastosowanie znajdzie korekta deklaracji podatkowej, a także czynny żal.
Alan Lipnicki
młodszy konsultant podatkowy
alan.lipnicki@isp-modzelewski.pl
Źródło: http://www.isp-modzelewski.pl/component/content/article?id=875&start=17
