Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 maja 2017 r., sygn. II FSK 1074/15 uznał, że zaliczka, która została zatrzymana tytułem odszkodowania po nieprzystąpieniu do umowy przyrzeczonej, nie jest zwolniona z podatku dochodowego.
Organ określił podatnikowi zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych w kwocie blisko 450 tys. zł. Jak się okazało, podatnik zawarł z pewną firmą umowę przedwstępną sprzedaży niezabudowanej nieruchomości gruntowej. Cena sprzedaży działek została ustalona na kwotę nieco ponad 5,5 mln zł, natomiast w ciągu 7 dni od dnia jego podpisania kupujący został zobowiązany do uiszczenia na rzecz sprzedającego 1,4 mln zł tytułem zaliczki. W razie nieprzystąpienia przez zobowiązanego do zakupu do przyrzeczonej umowy sprzedaży w określonym terminie, zaliczka miała przepaść na rzecz zobowiązanego do sprzedaży tytułem odszkodowania. Spółka jednak zaliczki nie wpłaciła, a umowa wygasła. Strony podpisały jeszcze raz umowę przedwstępną na zakup gruntów. Tym razem kwota zaliczki wpłynęła na konto podatniczki. Spółka jednak do przyrzeczonej umowy nie przystąpiła, a zaliczka została zatrzymana tytułem odszkodowania. Podatniczka z tego tytułu nie rozliczyła się z organem w złożonym zeznaniu podatkowym. Twierdziła m.in., że w sprawie zastosowanie będzie miał art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jej zdaniem, wystarczające było ustalenie, że na podstawie przepisów prawa cywilnego rangi ustawowej otrzymane zostało odszkodowanie. Twierdziła, że w sprawie strony poddały się rygorom przepisów właściwych wynikających z Kodeksu Cywilnego. Ponadto wskazała, że gdyby, co w sprawie istotne, doszło do sprzedaży gruntu rolnego (a więc nie nastąpiłaby utrata korzyści), przychód taki byłby zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, dlatego też odszkodowanie za utracone korzyści będzie również korzystało ze zwolnienia.
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że nie można tu stosować art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g oraz art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ odszkodowanie powiązane było źródłowo z odpowiedzialnością kontraktową. Źródłem wypłaty odszkodowania była umowa cywilnoprawna, a nie przepisy ustaw lub rozporządzeń wydanych na podstawie odrębnych ustaw. W sprawie nie znajdowało zastosowania zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Malwina Sik
Młodszy konsultant podatkowy
malwina.sik@isp-modzelewski.pl
tel. (22) 517 30 60
Źródło: http://www.isp-modzelewski.pl/component/content/article?id=892&start=13
