Czy nieodpłatne poręczenie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego?

Nieodpłatne udzielenie poręczenia, w tym dotyczące  spłaty kredytu lub pożyczki stanowi przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń u otrzymującego go podmiotu.

Organy podatkowe, a także orzecznictwo sądowe od kilku lat konsekwentnie prezentują stanowisko, zgodnie z którym nieodpłatne udzielenie poręczenia, w tym dotyczące  spłaty kredytu lub pożyczki stanowi przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń u otrzymującego go podmiotu. Według nich, udzielenie poręczenia skutkuje przyjęciem przez poręczającego ryzyka finansowego niewywiązania się dłużnika ze swojego zobowiązania względem wierzyciela. Ryzyko to posiada określoną wartość, tj. cenę, którą uzyskujący poręczenie w normalnych warunkach rynkowych musiałby poręczycielowi zapłacić. Korzyść majątkowa po stronie otrzymującego poręczenie może polegać m.in. na zwiększeniu jego zdolności kredytowej, uzyskaniu niższego oprocentowania kredytu (pożyczki), czy też samej możliwości jego zaciągnięcia. Z drugiej strony udzielenie poręczenia nie pozostaje bez wpływu na możliwość i warunki zaciągania przez poręczyciela innych zobowiązań. Ocena, czy korzyści beneficjenta mają wymiar finansowy, wymaga uwzględnienia dóbr i interesów oraz pozytywnych następstw, a także obciążeń wynikających z umowy poręczenia. Takie stanowisko zostało wyrażone m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 czerwca 2017 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.78.2017.1.WS. Takiego samego zdania co organy podatkowe są również sądy administracyjne (np. NSA w wyroku zdnia  19 kwietnia 2013 r., sygn. akt II FSK 1689/11). NSA w wyroku z dnia 31 maja 2017 r., sygn. akt II FSK 1263/15 odniósł się do otrzymania przez podatnika nieodpłatnej gwarancji bankowej, stwierdzając: “(…) banki są przedsiębiorcami, a więc podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą. Istotną cechą tej działalności jest jej zarobkowy charakter. Jednym ze źródeł dochodów banków są prowizje i opłaty z tytułu wykonywanych czynności bankowych (art. 110 ustawy Prawo bankowe – Dz. U. z 2017 r. poz. 1876 – przyp. red.). Do czynności bankowych zalicza się, w myśl art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo bankowe, między innymi udzielenie i potwierdzenie gwarancji bankowych (…). Skoro udzielenie gwarancji bankowej ma pewną wartość, czyli cenę, którą uzyskujący gwarancję w normalnych warunkach rynkowych musiałby gwarantowi zapłacić to już sam fakt otrzymania takiej gwarancji bezpłatnie, nieekwiwalentnie uzasadnia stanowisko, że podatnik uzyskuje nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p. Realizacja tej gwarancji nie ma wpływu na powstanie podatku”. Podobny pogląd wyrażony został w interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2012 r. (nr DD5/033/2/DZQ/2012/DD-134).

 
Andrzej Łukiańczuk
Doradca podatkowy nr 10266
andrzej.lukianczuk@isp-modzelewski.pl
tel. (22) 517 30 60 wew. 129

Źródło: http://www.isp-modzelewski.pl/component/content/article?id=940&start=7