Inwestycje długoterminowe w bilansie spółki

Prezentacja w bilansie, wycena i badanie

Inwestycjami długoterminowymi w bilansie spółki są głównie papiery wartościowe (udziały i akcje) oraz nieruchomości inwestycyjne.

Inwestycje długoterminowe mają przynieść jednostce korzyści w postaci wzrostu wartości inwestycji, dywidendy lub przychodów z najmu nieruchomości.

Wycena i prezentacja

Wycenę inwestycji długoterminowych reguluje art. 28 ust 1 pkt 1) oraz 1a) ustawy o rachunkowości ? w odniesieniu do nieruchomości zaliczanych do inwestycji oraz art. 28 ust. pkt. 3) ustawy o rachunkowości ? w odniesieniu do udziałów i akcji.

Środki trwałe zaliczane do inwestycji prezentuje się części IV 1 bilansu ? Inwestycje długoterminowe/Nieruchomości.

Udziały i akcje prezentuje się części IV 3 bilansu ? Inwestycje długoterminowe /Długoterminowe aktywa finansowe.

Procedury badania – wycena

Zadaniem zespołu badającego sprawozdanie finansowe jest ocena czy inwestycje długoterminowe wyceniono na koniec okresu sprawozdawczego zgodnie z zasadami opisanymi w ustawie o rachunkowości a także w polityce rachunkowości.

W przypadku nieruchomości zaliczanych do inwestycji biegły ocenia czy nieruchomości spełniają wymogi klasyfikacji nieruchomości inwestycyjnych.

Teoretycznie możliwa jest sytuacja, w której inwestycje długoterminowe zostały wycenione
w momencie zakupu i przez kilka lat nie wykazywały żadnych ruchów, tj. ich wycena na dzień bilansowy zawsze była taka sama. Specjalne procedury obowiązują tutaj w przypadku zmiany firmy audytorskiej. Zgodnie z Międzynarodowym Standardem Badania Nr 510 (Zlecenie badania po raz pierwszy ? stany początkowe) w pewnych przypadkach biegły rewident może uzyskać niektóre dowody badania dotyczące stanów początkowych poprzez uzyskanie potwierdzenia od stron trzecich, na przykład, w przypadku długoterminowych zobowiązań i inwestycji.

Oznacza to, że badając inwestycje długoterminowe biegły będzie musiał sięgnąć do dokumentacji źródłowej dotyczącej zdarzeń gospodarczych sprzed kilku lat (np. umowy nabycia udziałów lub nieruchomości inwestycyjnych.

Procedury badania ? utrata wartości

Drugą istotną sprawą jest ocena czy nie nastąpiła trwała utrata wartości inwestycji długoterminowych. Zgodnie z art. 28 ust. 7 ustawy o rachunkowości trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Jeśli biegły stwierdzi, że nastąpiła trwała utrata wartości ? wtedy proponuje utworzenia odpisu aktualizującego. W przypadku nieruchomości inwestycyjnych przykładowo wykonuje się test istnienia (istnienie i stan techniczny nieruchomości) oraz analizuje się czy i jakie przychody jednostka osiąga lub może osiągać z tytułu najmu tej nieruchomości.

W przypadku udziałów i akcji biegły bierze pod uwagę:

– notowanie na GPW (akcje w obrocie publicznym),

– sprawozdanie finansowe za dany okres (dotyczy spółki, w której jednostka posiada udziały),

– porównanie wartości wynikającej z ksiąg z wartością aktywów netto ze sprawozdania finansowego.

Alternatywnie biegły może sprawdzić informacje z innych źródeł takich jak:

– budżety operacyjne na najbliższe lata spółek w których posiadane są inwestycje,

– wyceny zewnętrznych ekspertów.

W dwóch ostatnich przypadkach szczególnie zalecany jest zawodowy osąd i sceptycyzm biegłego.

Autor: Radosław Rembiś