Nowelizacja przepisów regulujących ustalanie kosztów uzyskania przychodów twórców

W uchwalonej 27 października 2017 r. przez sejm ustawie o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej określanej jako: ?nowelizacja?) wprowadzono m.in. zmiany dotyczące stosowania limitu 50% kosztów uzyskania przychodów dla twórców. Odnoszą się one  w szczególności do zasad stosowania  art. 22 ust. 9 pkt 3  ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ?ustawa?).

 
W obecnym stanie prawnym zasady stosowania 50% kosztów uzyskania przychodu regulują przepisy art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy. W świetle powołanej regulacji koszty podwyższone do 50% przychodów określane są z tytułu:

• zapłaty na rzecz twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, topografii układu scalonego, wzoru zdobniczego czy znaku towarowego,
• opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa własności wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, topografii układu scalonego, wzoru zdobniczego czy znaku towarowego, otrzymaną w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną,
• korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

 
Równocześnie, zgodnie z zasadą obowiązującą począwszy od 2013r., wskazane koszty nie mogą w roku podatkowym przekroczyć łącznie 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy, czyli obecnie 42 764 zł.

 
Powyższe ograniczenia nie przeszkadzają stosowaniu na podstawie art. 22 ust. 10 i ust. 10a ustawy kosztów faktycznie poniesionych, obejmujących również koszty poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, w którym został uzyskany odpowiadający im przychód, oraz koszty poniesione w roku złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia tego zeznania (art. 22 ust. 5 i ust. 5a pkt 2 ustawy).

 
Nowela uchwalona przez sejm 27 października 2017 r. przewiduje dwa kierunki zmian powyższych regulacji. Korzystna zmiana nastąpi wskutek modyfikacji treści art. 22 ust.9a ustawy i polegać będzie na podwyższeniu o 100%, tj. do kwoty 85 528 zł, rocznego limitu kosztów. Jednocześnie jednak, w związku z dodaniem art.22 ust.9b ustawy, zmianie ulegnie krąg podatników, uznawanych za twórców, uprawnionych do stosowania podwyższonych kosztów.

 
Obecnie ustalenie, czy określony przychód został osiągnięty z tytułu praw autorskich lub pokrewnych, i podatnik jest twórcą, czy też artystą wykonawcą należy ocenić w świetle odrębnych przepisów, czyli przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Tekst jednolity  Dz. U. z 2017 r. poz. 880 ze zm.). Z treści art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynika, że przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Natomiast z przepisu art. 8 ust. 2 ww. ustawy wynika, iż domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

 
W nowym art.22 ust.9b ustawy zawarto wyliczenie wskazujące ściśle rodzaje działalności, której wykonywanie będzie pozwalać na objęcie wykonujących je osób unormowaniem art.22 ust.3 ustawy. Uprawnieni do stosowania kosztów uzyskania w wysokości 50% przychodów będą zajmujący się działalnością:

1. twórczą w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, programów komputerowych, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
2. badawczo-rozwojową oraz naukowo-dydaktyczną;
3. artystyczną w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii;
4. w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów, kaskaderów, a także działalnością
5. publicystyczną.

 
Inaczej zatem niż dotychczas, nie wszyscy twórcy w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych będą mogli skorzystać z podwyższonego limitu kosztów. Nowe rozwiązanie zwiększy jednoznaczność przepisów regulujących rozpatrywane zagadnienie, niemniej rodzi obawy dotyczące zasadności zróżnicowanego traktowania osób wykonujących tzw. twórcze zawody.

dr Joanna Kiszka
Konsultant podatkowy
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. (32) 259 71 50

Źródło: http://www.isp-modzelewski.pl/component/content/article?id=902&start=9