Stanowisko tsue w sprawie odliczeń z faktur wystawionych przez podmiot wykreślony z rejestru vat

W wyroku wydanym 19 października 2017 r. w sprawie C-101/16 TSUE odniósł się do kwestii dopuszczalności odliczeń na podstawie faktur wystawionych przez podmiot wykreślony z rejestru VAT. Potwierdził stanowisko Rzecznika Generalnego wyrażone w opinii z 31 maja 2017 r.

Sprawa C-101/16 SC Paper Consult SRL przeciwko Direc?ia Regională a Finan?elor Publice Cluj-Napoca, Administra?ia Jude?eană a Finan?elor Publice Bistri?a-Năsăud, w której zajęte zostały oba stanowiska dotyczyła rumuńskiej spółki Paper Consult, podatnika VAT,  której odmówiono prawa do odliczenia podatku naliczonego, gdy w ramach swojej działalności gospodarczej nabyła i zapłaciła za usługi u spółki Rom Packaging, również opodatkowanej VAT, ale uznanej za nieaktywnego podatnika z uwagi na brak złożenia deklaracji podatkowej w okresie sześciu miesięcy, zgodnie z przepisami prawa krajowego. Ponieważ zażalenie wniesione przez Paper Consult na działanie organu kontroli podatkowej zostało oddalone jako bezzasadne, spółka zaskarżyła decyzję organu odwoławczego do sądu pierwszej instancji (Tribunalul Bistri?a Năsăud), lecz ten nie uznał zasadności skargi. Wniosła więc skargę do sądu apelacyjnego (Curtea de Apel Cluj).

 
Nie zakwestionowała okoliczności faktycznych ustalonych przez organy podatkowe i przez Tribunalul Bistri?a Năsăud (sąd pierwszej instancji). Podniosła jednak, że decyzja uznająca jej kontrahenta- spółkę Rom Packaging za nieaktywną, nie została jej doręczona, a jedynie opublikowana w siedzibie agencji ANAF i na stronie internetowej tego organu. Paper Consult twierdziła, że w tej sytuacji owa decyzja nie była wobec niej skuteczna i nie mogła zostać uznana za podstawę odmówienia jej prawa do odliczenia VAT.

 
Zdaniem sądu przeprowadzenie podstawowej weryfikacji przyszłych kontrahentów na stronie internetowej ANAF celem sprawdzenia, czy nie zostali oni uznani za ?nieaktywnych podatników?, nie stanowi nadmiernego ciężaru dla podatników, a wprowadzenie weryfikacji jako środka zwalczania unikania opodatkowania, przestępstw i nadużyć podatkowych ma charakter proporcjonalny. Niemniej, powołując się na brak jest orzecznictwa Trybunału odnoszącego się do takiej sytuacji, zwrócił się do TSUE z pytaniami prejudycjalnymi dotyczącymi zgodności z dyrektywą 2006/112 przepisów krajowych, stanowiących podstawę odmowy podatnikowi prawa do odliczenia VAT z uwagi na fakt, że jego kontrahent wystawiający fakturę został uznany przez organ podatkowy za nieaktywnego podatnika, przy czym to uznanie za nieaktywnego zostało opublikowane i jest dostępne na stronie internetowej.

 
Zarówno Rzecznik Generalny w swej opinii, jak i TSUE w wyroku podkreślili, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału, prawo do odliczenia przewidziane w art. 167 i nast. dyrektywy 2006/112 stanowi integralną część mechanizmu VAT i co do zasady nie podlega ograniczeniu. W szczególności przysługuje, jeżeli zostały spełnione wymogi materialne, nawet wówczas, gdy niektóre wymogi formalne zostały pominięte przez podatników. Przy czym – zdaniem Rzecznika – odmowa prawa do odliczenia z powodu  naruszenia wymogów formalnych jest uzasadniona, jeśli  naruszenie jest na tyle istotne, że uniemożliwia lub utrudnia skontrolowanie, czy przesłanki materialne konieczne dla skorzystania z prawa do odliczenia zostały spełnione. W sprawie Paper Consult nie było jednak podstaw, by przyjąć, że rumuńskie organy podatkowe nie miały możliwości skontrolowania, czy świadczenia zafakturowane na rzecz spółki zostały rzeczywiście wykonane i czy istniała możliwość zweryfikowania danych i statusu obydwu podmiotów gospodarczych.  Ponadto ? w ocenie Rzecznika – przepisy prawa rumuńskiego zakładające niewzruszalne domniemanie, prowadzące do braku możliwości przedstawienia przez podatnika jakichkolwiek dowodów pozwalających udowodnić, że transakcje zawarte z podmiotem uznanym za nieaktywnego spełniają wymogi określone w dyrektywie 2006/112 dla celów skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego naruszają zasadę proporcjonalności. Dlatego też Rzecznik rekomendował uznanie regulacji rumuńskich za sprzeczne z dyrektywą 2006/112.

 
Trybunał podzielił stanowisko Rzecznika Generalnego i w pkt 60 wyroku z 19 października 2017 r. w sprawie C-101/16 uznał, że: Niemożliwość wykazania przez podatnika, że transakcje zawarte z podmiotem uznanym za nieaktywnego spełniają przesłanki przewidziane w dyrektywie 2006/112, a zwłaszcza że kwota VAT została zapłacona na rzecz skarbu państwa przez ten podmiot, wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia zasadnego celu realizowanego przez ową dyrektywę.?.

 
TSUE stwierdził zatem niezgodność z prawem UE  regulacji, które – jak rumuńskie – wykluczają prawo do odliczenia podatku naliczonego, gdy wystawca faktury został wykreślony z rejestru podatników niezależnie od okoliczności, że uznanie rzeczonego podmiotu gospodarczego za nieaktywnego, opierające się na ryzyku oszustwa podatkowego, zostało opublikowane i jest łatwo dostępne dla wszystkich podatników w danym państwie członkowskim.

dr Joanna Kiszka
Konsultant podatkowy
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. (32) 259 71 50

Źródło: http://www.isp-modzelewski.pl/component/content/article?id=900&start=5