Ulga na złe długi w vat po wyroku tsue – możliwość odzyskania podatku należnego

W dniu 15 października 2020 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej(dalej: TSUE) wydał wyrok w polskiej sprawie C-335/19 dotyczącej kryteriów ulgi na złe długi w VAT. TSUE uznał, że przepisy ustawy o VAT przewidujące szereg wyłączeń z możliwości zastosowania ulgi na złe długi są niezgodne ze wspólnotowymi regulacjami.

Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje:

Ulga za złe długi ? jakie warunki należy spełnić, aby z niej skorzystać?

Ulga na złe długi umożliwia wierzycielowi odzyskanie kwoty podatku należnego od dokonanej czynności, za którą nie otrzymał zapłaty w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności. Jednakże, aby z niej skorzystać, musi zostać spełniony szereg warunków. W ocenie TSUE warunki te są zbyt restrykcyjne. Zgodnie z polskimi regulacjami wymagane jest, by:

– dłużnik nie był w trakcie postępowania upadłościowego ani w trakcie likwidacji,

– zarówno wierzyciel, jak i dłużnik byli zarejestrowanymi podatnikami VAT,

– od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

NSA powziął wątpliwości, czy wyżej wskazane warunki są zgodne z zasadami unijnymi, i skierował pytania prejudycjalne do TSUE.

TSUE stwierdził, że formalności jakie winien spełnić przedsiębiorca, powinny się ograniczyć do wykazania, że zapłata nie zostanie otrzymana. W ocenie TSUE należy stwierdzić, że pozbawiając wierzyciela jego prawa do obniżenia ze względu na to, iż ostatecznie nieściągalny charakter wierzytelności nie może zostać stwierdzony przed zakończeniem postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego, warunek taki faktycznie uwzględnia niepewność nieodłączną ostatecznemu charakterowi niewywiązania się z płatności. TSUE stwierdził również, że niezgodne z zasadami unijnymi jest uzależnienie możliwości korekty w ramach ulgi na złe długi od tego, by w dniu dostawy towaru lub świadczenia usług, a także w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej mającej na celu skorzystanie z tego obniżenia dłużnik był zarejestrowany jako podatnik VAT, zaś wierzyciel był w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej nadal zarejestrowany jako podatnik VAT. Reasumując, opisane warunki ulgi na złe długi są niezgodne z art. 90 dyrektywy VAT.

Powyższe oznacza, że polscy podatnicy zyskują możliwość skorzystania z ulgi na złe długi w VAT w znacznie większej liczbie przypadków niż dotychczas. Daje to ponadto możliwość odzyskania kwot VAT, które zostały już odprowadzone z tytułu sprzedaży, a w przypadku których nadal nie otrzymano zapłaty ? również w przypadkach, w których na podstawie polskiej ustawy prawo takie nie przysługuje. Istnieje możliwość wstecznego skorygowania podatku należnego za lata 2018-2019 r., ale także ? w ocenie ISP- za okresy wcześniejsze.