W dniu 9 czerwca 2022 r. Sejm RP rozpatrzył poprawki Senatu i uchwalił nowelizację przepisów regulujących tzw. Polski Ład. Wprowadzone rozwiązania w istotny sposób zmieniają zasady naliczania wynagrodzeń pracowników, a także modyfikują ramy prawne obliczania podatku dochodowego od osób fizycznych. Jeśli Prezydent podpisze ustawę, zmiany wejdą w życie od 1 lipca 2022 r.
Obniżenie stawki PIT
Obniżeniu z 17% do 12% ulegnie stawka podatku obowiązująca w pierwszym przedziale skali podatkowej ? niższa stawka podatkowa dotyczyć będzie każdego podatnika (uzyskującego dochody opodatkowane według skali podatkowej), bez względu na: źródło osiąganych przychodów, wysokość przysługujących kosztów uzyskania przychodu, fakt zatrudnienia u kilku pracodawców, czy też równoczesne pobieranie emerytury. Z nowej, niższej stawki podatku skorzystają również przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej.
Odliczenie części składek zdrowotnych
Nowelizacja wprowadza dla przedsiębiorców nierozliczających podatku według skali podatkowej możliwość odliczania części zapłaconych składek zdrowotnych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Dla przedsiębiorców rozliczających się tzw. podatkiem liniowym wprowadza się odliczenie od podstawy obliczenia podatku (dochodu) lub zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej ? zapłaconej przez podatnika składki na ubezpieczenie zdrowotne związanej z działalnością opodatkowaną w tej formie. Wysokość rocznego odliczenia składek będzie limitowana a limit będzie dotyczył podatnika. Dla podatników na podatku liniowym łączna wysokość tych składek zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów lub odliczonych od dochodu nie będzie mogła przekroczyć w roku podatkowym 8 700 zł. Prawo do odliczenia części zapłaconych składek zdrowotnych przysługiwać będzie również podatnikom, którzy opodatkowują przychody z działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych oraz w formie karty podatkowej.
Ulga dla klasy średniej
Od lipca 2022 roku pracodawcy przestaną naliczać ulgę dla klasy średniej w rozliczeniach miesięcznych ? tzw. ulga dla klasy średniej przestanie mieć zastosowanie w rozliczaniu wynagrodzenia Jednakże w przypadku podatników, dla których uchylenie ulgi nie będzie korzystnym rozwiązaniem, przewidziano uprawnienie do pomniejszenia zobowiązania podatkowego o wysokość ubytku, spowodowanego zmianą systemu. Podatnicy, którzy stracą na likwidacji ulgi (mimo obniżenia stawki podatku) otrzymają zwrot różnicy, czyli kwotę zmniejszającą zobowiązanie, aby nowe rozwiązanie nie spowodowało pogorszenia ich sytuacji prawnopodatkowej.
Likwidacja mechanizmu ?rolowania zaliczki?
Obecnie pracodawcy (płatnicy) obliczając zaliczkę na podatek dochodowy dla pracowników oraz zleceniobiorców mają obowiązek porównywać wysokość zaliczki wg tzw. Polskiego Ładu oraz zasad obowiązujących przed 2022 rokiem. Obliczana zaliczka nie może być wyższa niż wynikająca z zasad obowiązujących w zeszłym roku ? jeśli jest wyższa to płatnik pobiera tylko kwotę zgodną z rozliczeniem sprzed 2022 roku ? robi to w kolejnych miesiącach, aż do powstania tzw. ?ujemnej różnicy?, czyli korzystniejszego rozliczenia wg zasad Polskiego Ładu. Od 1 lipca 2022 r. mechanizm ten zostanie zlikwidowany, a zaliczki zostaną rozliczone w zeznaniu podatkowym za 2022 rok.
Kwota wolna od podatku
Zmianie ulegną zasady dotyczące stosowania kwoty wolnej od podatku. Obniżenie stawki podatkowej do 12% oznacza niższe zobowiązanie podatkowe dla każdego z podatników opodatkowujących dochody według skali podatkowej. Po wejściu w życie zmiany podatek od dochodów w wysokości 120 000 zł (tj. na poziomie granicy przedziału skali podatkowej) wyniesie 10 800 zł, zamiast dotychczasowej kwoty 15 300 zł. Stąd podatnicy uzyskujący dochody co najmniej na tym poziomie, na nowej konstrukcji skali podatkowej z obniżoną stawką, zyskają w skali roku 4 800 zł. Niższy podatek będzie pobierany zaraz po wejściu w życie ustawy nowelizującej, już na etapie poboru zaliczek na podatek przy zastosowaniu 12% stawki. Natomiast ostateczny zysk na skutek tej zmiany będzie odczuwalny przy rozliczeniu podatku dochodowego za rok bieżący. Utrzymanie kwoty wolnej na poziomie 30 000 zł oznacza nową kwotę zmniejszającą podatek, skoro obniżeniu ulega najniższa stawka podatkowa do 12%. Nowa kwota zmniejszająca podatek (przekładająca się na kwotę wolną od podatku w wysokości 30 000 zł) wynosi 3 600 zł (30 000 zł x 12% = 3 600 zł). Konsekwencją innej kwoty zmniejszającej podatek wynoszącej 3 600 zł jest też odpowiadająca jej kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek wynosząca 300 zł (1/12 z kwoty zmniejszającej podatek 3 600 zł = 300 zł). Podatnik będzie mógł wskazać do trzech płatników, którzy mogą zastosować kwotę zmniejszającą podatek.
Należy wskazać, że zgodnie z przepisami nowelizacji od 1 stycznia 2023 r. wprowadzona zostanie możliwość rozliczania kwoty wolnej w zaliczkach w tytułach, w których dotychczas nie była rozliczana w zaliczkach, np. przy umowach zlecenia.
Wniosek do płatnika o niepobieranie zaliczek
Ustawa przewiduje możliwość zwolnienia płatnika z obowiązku poboru zaliczki na podatek ? podatnik będzie mógł upoważnić swojego płatnika, poprzez sporządzony na piśmie wniosek, do niepobierania w danym roku podatkowym zaliczek, o których mowa w art. 31, art. 33?35 i art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. Podatnik będzie mógł złożyć taki wniosek jeżeli będzie przewidywał, że uzyskane przez niego dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej nie przekroczą w roku podatkowym kwoty 30 000 zł (kwota wolna od podatku). Podatnik będzie obowiązany niezwłocznie wycofać wniosek, jeżeli stwierdzi, że wysokość tych dochodów przekroczy tę kwotę.
Przywrócenie wspólnego rozliczenia samotnych rodziców
Od 1 stycznia 2022 r. zlikwidowane zostało wspólne rozliczenie rodzica samotnie wychowującego dziecko z tym dzieckiem a w to miejsce została wprowadzona ulga dla samotnych rodziców w wysokości 1500 zł rocznie. Uchwalone przepisy likwidują powyższą ulgę i przywracają wspólne rozliczenie dla samotnych rodziców, co oznacza, że samotnym rodzicom przysługiwać będzie kwota wolna od podatku w wysokości 60 000 zł.
Nowelizacja zmienia ponadto kwoty kryterium dochodowego pełnoletniego uczącego się dziecka, polegającą na jej zwiększeniu oraz rezygnacji z wpisywania stałej kwoty, którą każdorazowo ustawodawca będzie musiał zmieniać. Kwota ta wynosiła dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U z 2022 r. poz. 240), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.
Zmiana katalogu dochodów małoletniego dziecka, które dolicza się do dochodów rodzica
Zgodnie z nowelizacją wszystkie dochody dziecka podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej, w tym renty małoletniego dziecka, skorzystają z kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 000 zł.
Zmiany w zakresie zwolnień przedmiotowych
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. nastąpi poszerzenie zwolnień przedmiotowych o nowy rodzaj przychodów, tj. o zasiłki macierzyńskie.
