Rozszerzona konfiskata na gruncie kodeksu karnego skarbowego

Ustawą z dnia 24 lutego 2017 r. o zmianie ustawy ? Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw wprowadzono dwie nowe regulacje:

• możliwości zabezpieczenia ? poprzez ustanowienie tzw. przymusowego zarządu – oraz konfiskaty przedsiębiorstwa, które służyło do popełnienia przestępstwa a także
• zabezpieczenia oraz przepadku majątku sprawcy przestępstwa nabytego aż do pięciu lat przed popełnieniem czynu zabronionego.

 
Odpowiednie zmiany wprowadzone zostały do kodeksu karnego skarbowego. Ustawodawca zdecydował się jednak na wprowadzenie pewnych różnic.  W myśl art. 33 § 2 k.k.s: ?W razie skazania za przestępstwo skarbowe, z którego popełnienia sprawca osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową dużej wartości, albo przestępstwo skarbowe, z którego sprawca osiągnął lub mógł osiągnąć, chociażby pośrednio, korzyść majątkową, zagrożone karą pozbawienia wolności, której górna granica jest wyższa niż 3 lata, lub popełnione w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa skarbowego za korzyść uzyskaną z popełnienia przestępstwa uważa się mienie, które sprawca objął we władanie lub do którego uzyskał jakikolwiek tytuł w okresie 5 lat przed popełnieniem przestępstwa skarbowego do chwili wydania chociażby nieprawomocnego wyroku, chyba że sprawca lub inna zainteresowana osoba przedstawi dowód przeciwny?.

 
Dekodując powyższą normę wskazać należy na następujące przesłanki jej zastosowania w przypadku przestępstw popełnianych na gruncie kodeksu karnego

1. skazanie za przestępstwo, z którego została osiągnięta, chociażby pośrednio, korzyść majątkowa dużej wartości
2. skazanie za przestępstwo, z którego została lub mogła zostać osiągnięta. Chociażby pośrednio, korzyść majątkowa zagrożone karą pozbawienia wolności, której granica jest wyższa niż 3 lata
3. skazanie za przestępstwo, z którego została lub mogła zostać osiągnięta chociażby pośrednio, korzyść majątkowa popełnione w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa.

Przez korzyść należy rozumieć: Mienie, które sprawca objął we władanie lub do którego uzyskał jakiekolwiek tytuł w okresie 5 lat przed popełnieniem przestępstwa do chwili wydania chociażby nieprawomocnego wyroku.

 
Zastosowanie rozszerzonej konfiskaty na gruncie k.k.s zostało obwarowane nieco innymi przesłankami, niż bliźniacza regulacja przewidziana w k.k. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, na wartość korzyści majątkowej, która ograniczona została do wysokości ?dużej wartości?. Pojęcie to definiuje art. 53 w § 15 k.k.s., jako 500-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę z chwili popełnienia przestępstwa. Wyjątek stanowi sytuacja, w której przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności, której granica jest wyższa niż 3 lata, a także skazanie za przestępstwo popełnione w zorganizowanej grupie albo związku mającym na celu popełnienie przestępstwa. Podkreślić przy tym należy, że w przypadku przestępstw skarbowych, w przypadku których granica zagrożenia jest wyższa niż 3 lata, zastosowanie rozszerzonej konfiskaty nie jest uzależnione od skutku ? jakim jest osiągnięcie korzyści z przestępstwa. W tym przypadku wystarczy sama potencjalna możliwość uzyskania takiej korzyści.

 
W zakresie przestępstw fakturowych będziemy mieli zatem do czynienia z:
art. 62 § 2 k.k.s ?  kryminalizującym naruszenie procedury rachunkowej.
art. 56 § 1 k.k.s ?kryminalizującym tzw. oszustwo skarbowe
art. 76 § 1 k.k.s ? kryminalizującym tzw. doprowadzenie lub narażenie na bezpodstawny zwrot podatku.

 
Pokrywa się to z charakterem powyższych przestępstw, które są przestępstwami formalnymi, a więc bez skutkowymi. W przypadku powyższych deliktów (art. 56, 76) kryminalizowane jest samo ?narażenie na uszczuplenie? lub ochrona dobra prawnego jakim jest faktura lub rachunek. W tym miejscu szczególną uwagę zwrócić należy na możliwość wejścia w obszar kryminalizacji powyższych czynów poprzez przypadkowe posłużenie się fakturą nierzetelną lub pustą. Oba powyższe przestępstwa skarbowe popełnione mogą zostać zarówno w zamiarze bezpośrednim jak i ewentualnym, a więc w sytuacji kiedy dana osoba:

• chce i popełnia przestępstwo,
• przewidując możliwość popełnienia przestępstwa godzi się na to. Należy zatem podkreślić, stosowanie rozszerzonej konfiskaty z całą pewnością będzie dopuszczalne również w przypadku popełnienia powyższych przestępstw w zamiarze ewentualnym.

 
W przypadku przestępstw skarbowych, których granica zagrożenia jest wyższa niż 3 lata domniemanie przestępnego pochodzenia mienia z okresu ostatnich pięciu lat obowiązywać będzie, także w przypadku jeśli sprawca nie osiągnie z tego tytułu żadnej korzyści popełniając przestępstwo to w zamiarze ewentualnym.

 
Również w przypadku przestępstw skarbowych zastosowano częściowe wyłączenie skuteczności negatywnych przesłanek procesowych w zakresie możliwości orzeczenia omawianej instytucji. Podstawową różnicą jest jednak fakt, że na gruncie k.k.s rozszerzona konfiskata nie będzie mogła być orzeczona, jeśli zgodnie z ustawą sprawca nie podlega karze. W związku z powyższym zastosowanie skutecznej prawnie korekty deklaracji podatkowej (art. 16 a k.k.s w zw. z art. 81b ustawy z dnia 19 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa) lub czynnego żalu przewidzianego w art. 16 k.k.s, wyłączy możliwość stosowania rozszerzonej konfiskaty.

 
Podsumowując należy wskazać, że rozszerzona konfiskata dotyczyć będzie także deliktów skarbowych. Podstawową różnicą jaka pojawia się na gruncie k.k.s. jest wyłączenie możliwości orzeczenia rozszerzonej konfiskaty w przypadku skutecznego zastosowania korekty deklaracji, a także czynnego żalu.

 
Alan Lipnicki
młodszy konsultant podatkowy
alan.lipnicki@isp-modzelewski.pl

Źródło: http://www.isp-modzelewski.pl/component/content/article?id=875&start=16