Rynkowa cena towaru w kontekście dochowania należytej staranności na gruncie podatku od towarów i usług

W orzecznictwie NSA jest utrwalony pogląd, iż dla wykazania braku należytej staranności przez podatnika VAT konieczne jest wykazanie przez organ prowadzący postępowanie podatkowe, by ceny za towar kupowany przez Podatnika w sposób rażący odbiegały od cen rynkowych za taki towar.
Jak wskazano w wyroku NSA z dnia 1 kwietnia 2015 r. (sygn. akt I FSK 119/14) ?W literaturze podkreśla się, że: ” kryteria dochowania należytej staranności są trudne do precyzyjnego określenia i zależą od bardzo wielu czynników. Nie jest możliwe sformułowanie uniwersalnego zestawu przesłanek, wskazujących, że należyta staranność została dochowana. Inną miarę trzeba przyłożyć do transakcji dokonywanych w sektorach zasadniczo wolnych od nadużyć podatkowych, pomiędzy stałymi i znającymi się od dawna kontrahentami, a inną w branżach wrażliwych, pomiędzy podmiotami handlującymi ze sobą pierwszy raz, zwłaszcza w przypadku oferowania przez sprzedawcę towarów w cenach rażąco odbiegających od cen rynkowych” (zob. W. Varga “Glosa do wyroku TS z dnia 6 grudnia 2012 r., C-285/11”, LEX/el 2013 nr 163875)?. Wiele wyroków sądowych wskazuje przy tym w jaki sposób należy rozumieć ceny rażąco odbiegające od cen rynkowych. Na potrzeby niniejszego opracowania wskazane zostaną dwa ? w naszej ocenie ? kluczowe wyroki traktujące o powyższej kwestii. Jak wskazano w wyroku NSA z dnia 8 października 2014 r.  ?zdaniem organu spółka nie dołożyła należytej staranności w celu upewnienia się co do wiarygodności swojego kontrahenta. Organ uznał, że ujawnione okoliczności sprawy świadczą o tym, że nabywane paliwo pochodzi z nielegalnego źródła, co wiązało się z popełnieniem przestępstwa związanego z odbarwianiem oleju opałowego. Wątpliwości spółki winna wzbudzić w szczególności cena paliwa, rażąco odbiegająca od cen stosowanych na rynku paliw. Różnice w cenie paliw występujące pomiędzy poszczególnymi dostawcami oscylują w granicach kilku groszy. Natomiast w przedmiotowych transakcjach cena nabycia paliwa była niższa o 20-30 groszy od ceny oferowanej przez O?. Warto zwrócić również uwagę na prawomocny wyrok WSA w Łodzi z dnia 8 października 2014 r.  ?Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. podkreślił, że dla możliwości odliczenia podatku od towarów i usług wykazanego jako podatek naliczony na pustych fakturach kosztowych nie ma znaczenia tzw. dobra wiara podmiotu widniejącego jako nabywca na tych fakturach. (?). Ponadto zwrócono uwagę, że dowóz 1 tony ziemi przez firmę M. K. wyceniony został na 4 zł (usługa ta – zdaniem organu odwoławczego – została wykonana), a już taka sama usługa dowozu ziemi przez Ł. K. wyceniona została na 15 zł. Tak duże różnice cen nabywanych usług, przy założeniu, że Podatnik działając na rynku jako racjonalny przedsiębiorca powinien być raczej zainteresowany maksymalną redukcją kosztów, uzasadniają jako prawdopodobną tezę, że Strona świadomie uczestniczyła w nadużyciu i doskonale orientowała się w mechanizmie jego działania. (?) W świetle przytoczonych okoliczności jawi się jako skrajnie pozbawione sensu z ekonomicznego z punktu widzenia takie postępowanie przedsiębiorcy , kiedy zlecając wykonanie usługi M. K. , ustalając z nim warunki dostawy ziemi na 4 zł za dowóz 1 tony , za którą nie płacił (?), notabene należność za te prace wskazana została w 3 fakturach, dodatkowo zleca wykonanie usług związanych z tymi samymi czynnościami gromadzenia ziemi, sortowania i jej dowozu za kwotę 15 zł za 1 tonę, w ten sposób redukując mające uzyskać z kontraktu dochody.?

 
Alan Lipnicki
konsultant podatkowy
alan.lipnicki@isp-modzelewski.pl

Źródło: http://www.isp-modzelewski.pl/component/content/article?id=914&start=5